Er was veel interesse voor de bijeenkomst Ongepast Geld over misbruik en fraude in het bancaire systeem: een wereld waar welvaart uit de reële economie wordt onttrokken ten behoeve van een kleine top, en waar wetgeving, toezichthouder en overheid deze situatie in stand houden.
Hester Bais, econoom en advocaat financieel recht, deed jarenlang onderzoek in de wereld van internationale banken waar zij grootschalige fraude en netwerkcorruptie signaleerde, wat uiteindelijk leidde tot publicatie van het boek “Worst Bank Scenario” met Wink Sabée in 2022. Met hun boek hopen zij een breed publiek te bereiken om de informatieongelijkheid op te heffen, de (netwerk)corruptie terug te dringen en de Nederlandse burger inzicht te geven in de perverse werking van het financiële stelsel.

In Amersfoort kwamen zo’n 80 mensen luisteren naar wat Hester Bais te vertellen had. Moderator Robert Vernooy van de Vierde Golf gebruikte het eerste gedeelte van het interview om de ingewikkelde problematiek helder te krijgen, waarna er in het tweede gedeelte ruimte was voor vragen uit de zaal. Daar werd volop gebruik van gemaakt: de tijd bleek te kort voor dit interessante en ook ingewikkelde onderwerp. Hester nam na afloop ook ruim de tijd om met deelnemers van gedachten te wisselen.

 De kern van Bais’ verhaal draait erom hoe banken problemen slinks afwentelen op ondernemers, (semi)publieke instellingen en burgers. Zij ontdekte dit tijdens het bijstaan van ondernemers die door de bank in problemen waren gekomen, waardoor ze een verdiept inzicht kreeg in de werkwijzen van de banken.
Hester laat zien dat de kredietcrisis niet onverwachts is ontstaan en onderdeel is van een blauwdruk die begin van deze eeuw is uitgerold en in 2008 door de G20 onder de naam “Bretton Woods 2.0” heeft geleid tot een nieuwe monetair transmissiemechanisme, gebaseerd op de handel in bestaande schulden en emissierechten (CO2) als onderpand.
Goud dient in dit stelsel om de mogelijke verliezen door waardedaling van bestaande schulden (obligaties) als gevolg van bijvoorbeeld stijgende rente, op te vangen.
Door het gebruik van complexe financiële instrumenten is er een levendige handel ontstaan in onderpand. Om dit nieuwe monetaire instrument van ECB, dat tot 2022 onconventioneel beleid maar vanaf die tijd het “Transmission Protection Instrument” wordt genoemd, te kunnen lanceren was een omvangrijke onderpandfraude en (netwerk)corruptie nodig. Al in 2014 heeft Hester Bais daarover aangifte gedaan bij de AFM.

Wat moet er volgens Bais gebeuren om dit systeem te verbeteren?

• Onderkennen wat er is gebeurd en daar conclusies uittrekken om klanten te beschermen voor disproportionele gevolgen van wat banken doen
• Maak van de bank weer een nutsfunctie (als een van de taken waarvoor de overheid een bijzondere verantwoordelijkheid heeft)
• Maximale transparantie van de voorwaarden en het verdienmodel van de bank.

Wat kunnen we zelf doen?

• Veel meer contant betalen, buiten het financiële systeem om.
• Lokaal inkopen zodat het MKB blijft bestaan.
• Organiseren van alternatieve systemen zoals de al goed functionerende broodfondsen van zelfstandigen als onderlinge arbeidsongeschiktheidsverzekering, of een lokale munt introduceren en gebruiken zoals her en der al gebeurt.
  
  

Hoogleraar Strategisch Leiderschap Bob de Wit is hier al volop mee bezig via zijn initiatief Society 4.0 (zie het boek en website hierover met de acht belangrijkste issues om een burgersamenleving te bouwen) / https://society4th.org/product/society-4-0-nederlandstalig/

Er kwamen op deze avond nog veel meer belangwekkende zaken aan de orde over dit thema. Het maakte ons nog meer bewust van de invloed van banken op het maatschappelijk leven, en van de mogelijke alternatieven die wij als burgers hebben. We kunnen in elk geval allemaal persoonlijk aan de slag met de praktische tips die ze het gehoor aan het eind meegaf. 

Mocht je meer willen weten, het boek van Hester Bais en Wink Sabée is zowel online als via de plaatselijke boekhandel te koop (https://bankenfraude.nl/). Ook staan er diverse interviews met Hester online.