Een crisisbestendige democratie
Wij streven naar een crisisbestendige democratische rechtsstaat. Dat doen we door de democratie opnieuw “te denken en te doen”. Daarom vormen we een maatschappelijke beweging op sociocratische basis (*). Doel is om via visievorming, publieke dialoog, politieke beïnvloeding en acties de pijlers van democratie en rechtsstaat te helpen versterken. Zo zetten we concrete stappen tegen de uitholling van de democratie, mede veroorzaakt door de maatschappelijke reacties op een crisis zoals de pandemie.
We vertellen je graag meer over deze crisisbestendige democratie. Lees met ons mee!
(*) Sociocratie is een bestuursvorm die uitgaat van gelijkwaardigheid van individuen. Die komt niet tot uiting in de ‘one man, one vote’ van de democratie maar in het principe dat een besluit alleen genomen kan worden wanneer alle aanwezigen geen overwegend beargumenteerd bezwaar hebben tegen het nemen van dat besluit.
Onze vier uitgangspunten voor een vrije en democratische rechtsstaat
Wij willen een crisisbestendige democratie en een rechtsstaat waarin de randvoorwaarden voor een bloeiende democratie gegarandeerd worden. De samenleving moet weer vóór en dóór de leden van die samenleving bestuurd worden, steeds met respect voor de grondrechten en met zorg voor elkaar, de natuur en alle levende wezens om ons heen. Dat is essentieel voor ons welzijn en voor onze mogelijkheid tot zelfontplooiing binnen een samenleving waarin iedereen zich welkom weet.
Wij zien mensen als gemeenschapswezens die geïnteresseerd zijn in de gemeenschap om hen heen en die bijdragen aan een gemeenschappelijke zaak. Dit mensbeeld van de homo politicus onderscheidt zich van het heersende mensbeeld van de eenzame homo economicus, die consument of producent is op een markt, en vooral gericht is op het privébelang.
De vrije en democratische rechtsstaat die wij voor ons zien, is gebaseerd op vier uitgangspunten: positieve vrijheid, rechtvaardigheid, sociale cohesie en duurzaamheid van de leefomgeving.
1 Positieve vrijheid: de vrijheid van elk individu om zijn of haar leven naar eigen inzicht vorm te geven. Dat betekent dat we als burgers zeggenschap moeten hebben over wat voor ons belangrijk is en dat we zelfbeschikking hebben over onze gedachten en over ons lichaam.
Die positieve vrijheid is essentieel maar onvoldoende. We zijn immers gemeenschapswezens met meer dan enkel privébelangen. We leven samen, in een gedeelde wereld en daarom rekenen wij ook rechtvaardigheid, sociale cohesie en duurzaamheid van de leefomgeving tot onze uitgangspunten.
2 Rechtvaardigheid: een samenleving is pas rechtvaardig als iedereen in dezelfde mate vrij is. Dat betekent niet alleen dat burgers gelijk zijn voor de wet, maar ook dat de samenleving gelijke kansen creëert, onrecht bestrijdt en burgers beschermt tegen politiek en economisch machtsmisbruik. Een rechtvaardige samenleving bevordert solidariteit en streeft naar emancipatie van achtergestelde groepen.
3 Sociale cohesie: maatschappelijke samenhang en een gevoel van verbondenheid vormen de sociale voorwaarden voor een vrije samenleving en een bloeiende democratie. Sociale cohesie komt voort uit vertrouwen – zowel vertrouwen tussen mensen onderling als tussen burgers en overheid. Daarvoor is nodig dat alle burgers zich welkom weten en erbij horen, en dat zij niet worden uitgesloten.
4 Duurzaamheid van de leefomgeving: Mensen vormen een onlosmakelijk onderdeel van een web van leven. Ecologisch evenwicht vormt een noodzakelijke voorwaarde voor het samenleven. Duurzaamheid betekent dat de macht die voortkomt uit het hebben van positie, grondstoffen, kapitaal en andere middelen gecorrigeerd kan worden door diegenen wier belang uit het oog dreigt te raken. Het betekent ook dat de macht van de markt, in het bijzonder de macht van vervuilende en natuurlijke bronnen uitputtende grote bedrijven, op democratische wijze wordt ingeperkt. Alleen zo kunnen we zorgen voor het behoud van het leven en voor natuurlijke leefomstandigheden, ook voor toekomstige generaties.
De Vierde Golf staat voor zeggenschap en zelfbeschikking in een gedeelde wereld:
Zeggenschap, omdat wij als leden van de samenleving allemaal moeten kunnen meepraten en evenveel recht van spreken hebben, ook als we in de minderheid zijn.
Zelfbeschikking, omdat het uitgangspunt steeds moet zijn dat we vrij zijn en er altijd goede redenen moeten zijn om die vrijheid in te perken. En ook dat we over de middelen moeten kunnen beschikken om ons in die vrijheid ten volle te kunnen ontplooien.
In een gedeelde wereld, omdat we het ondanks onze individuele vrijheid samen zullen moeten doen, met al onze verschillen, en in een milieu dat we met mens, dier, de natuur en toekomstige generaties moeten delen.