Op een crisisbestendige democratie

Veel nieuwe gezichten op deze bijeenkomst in Utrecht: de missie van de Vierde Golf resoneert bij steeds meer mensen. Medeoprichter Stan Baggen meldde dat hij zijn dochter aan een vriendin hoorde uitleggen dat De Vierde Golf bestond uit linkse mensen met rechtse ideeën…

In een van de speeches werd grappend gerefereerd aan Maarten K die op X veronderstelde dat wij kennelijk nog niet doorhebben dat de lockdown al twee jaar voorbij is? Deze wetenschapsjournalist wordt blijkbaar nog steeds getriggerd door de Vierde Golf, maar lijkt niet te snappen dat het bij de Vierde Golf gaat om het bevorderen van de waarden Onverdeeld = Gelijkheid en Open = Vrijheid. Dit zijn essentiële waarden voor een gezonde samenleving en een crisisbestendige democratie. Gezien de opgelegde beperkingen en uitgeoefende repressie door de overheid van de afgelopen jaren is er alle reden om waakzaam te zijn.
Stan Baggen benoemde de spanning tussen gelijkheid en vrijheid en daarmee ook die tussen meer of minder overheid. De eerste toost werd uitgebracht op ‘een in de toekomst weer betrouwbare overheid’. Daar leveren we van harte onze bijdrage aan.

Vrijheid van meningsuiting

Jona Walk bracht de start van de Vierde Golf in herinnering: in 2020 fluisterden zij en haar collega-artsen in de kantine van het ziekenhuis over de wonderlijke keuzes die werden gemaakt rondom dat nieuwe virus – ze waren het met elkaar eens dat het niet klopte met hun kennis en kunde over virusbestrijding. Zo’n jaar later hetzelfde tafereel: fluisterende collega’s over de vermeende oplossing van een kort getest vaccin: om een virus uit roeien??? Veel sceptische medici durfden uit angst voor hun positie en bestaanszekerheid hun twijfel en opinies niet publiekelijk te delen. De gevoelde vervreemding van toen over het plotseling verdwijnen van de vrijheid van meningsuiting die tot dat moment volstrekt vanzelfsprekend geweest was in Nederland, is onverminderd aanwezig.

Linkse groep met rechtse ideeën?

Mona Keijzer werd als staatssecretaris ontslagen vanwege haar verzet tegen het CTB, waardoor burgers alleen met een QR-code nog mee mochten doen in de samenleving. Samen met Jona Walk werd ze trekker van de zeer succesvolle actie Onverdeeld Open bij de dreigende invoering van 2G: alle ongevaccineerden zouden daarmee uit het maatschappelijk verkeer geweerd worden. Zo kwamen ‘rechts’ en ‘links’ samen. Zij haakte in haar speech aan op de de eerder genoemde spanning tussen gelijkheid en vrijheid met een groeiend risico van een bemoeizuchtige overheid die zich steeds meer in de persoonlijke levenssfeer kan gaan mengen.
In haar woonplaats Volendam is men gewend om voor bestaanszekerheid niet af te gaan op de overheid: denk zelf na, regel het zelf. Koester je autonomie, onafhankelijk van ‘links’ of ‘rechts’. In haar toespraak riep ze op om ons daarom vooral te richten op wat ons bindt – op meerdere thema’s zijn rechts en links immers geen relevante typeringen meer, zoals we aan den lijve hebben ervaren.

Superieur-inferieur

Martijntje Smits borduurt daarop door: juist omdat links van oudsher voorvechter was van vrijheid van meningsuiting incl. het demonstratierecht, voor gelijke rechten en het opkomen voor de minderbedeelden was ze 32 jaar lang lid van GroenLinks. Tot ons haar verbazing schaarde ook deze partij zich achter het overheidsverhaal, zonder de grote dilemma’s te benoemen. Uit deze vervreemding is de Vierde Golf ontstaan. Martijntje citeerde een zin van Ewald Engelen in De Groene: “Op ons zijn twee jaar lang dezelfde beheersingstechnieken toegepast als koloniale rijken destijds op hun koloniale subjecten toepasten.” Zo kwam het dat velen van ons voor het eerst een ervaring opdeden die mensen met minder privileges al veel langer kenden. Ongevaccineerden waren ongeacht hun waarden, maatschappelijke inzet en posities alleen daarom asociaal. Zoals in koloniaal denken werd er onderscheid gemaakt tussen superieure en inferieure mensen. In reactie op neoliberalisme zien we nu dat linkse partijen terecht  strijden voor minder ongelijkheid en meer internationale rechtvaardigheid, en (radicaal)rechts voor meer lokale zeggenschap. Martijntje brengt een toost uit op een derde weg:  die van meer democratische zeggenschap zónder uitsluiting: Onverdeeld Open.

In plaats van technocratisch ‘dashboard-denken’

Met een poëtische bijdrage sloot bestuurslid Peter van der Vlis de toespraken af:

Gezond van mening te verschillen lijken we volstrekt verleerd
In neoliberale tijden, wat ons land polariseert
Een functie elders gloort voor Rutte, blijft die toren onbeheerd?
Want wie gaat in zijn schoenen treden? Liever niet die blonde Geert

Door technocratisch dashboard-denken dat dicteert en aanbeveelt
Ontstaat er weerzin, dat heeft Wilders nogal in de kaart gespeeld
De wonden uit coronatijd, die zijn bepaald nog niet geheeld
De Vierde Golf strijdt voor verbinden: altijd open, onverdeeld

Impressie van een nieuwe bezoeker:

Gevraagd naar de indruk van deze avond was de reactie: “Wat een vrolijke sfeer! En leuke speeches, met naast aandacht voor de missie ook zelfspot. Ik merk ook dat er blijdschap is over de groeiende aanhang, omdat de boodschap aanslaat”.

Plak mee!

Ten slotte: medeoprichter Jupijn Haffmans bedankte alle vrijwilligers van de Vierde Golf, en moedigde iedereen aan vooral door te gaan met het plakken van de campagneposters die inmiddels al in 28 steden hangen met de volgende oproepen:
‘Garandeer vrijheid van meningsuiting’ ,
‘Start direct het parlementaire onderzoek naar het coronabeleid’ en
‘Geen digitale surveillance of uitsluiting (zoals het coronatoegangsbewijs)’.
De posters en stickers zijn gratis verkrijgbaar, dus aarzel niet om een berichtje te sturen als je mee wilt doen!